Trĩ nội là một tình trạng bệnh lý gây ra do tĩnh mạch ở vùng hậu môn
trực tràng (trên đường lược) bị sưng/ phình to vì co giãn quá mức và có thể gây
ra một số vấn đề khó chịu, ngay cả khi người bệnh không cảm thấy chúng. Trĩ nội
hình thành gần cuối trực tràng, người bệnh không thể nhìn thấy hoặc sờ thấy,
trừ trường hợp bị sa ra ngoài.
Trĩ nội có thể khó chẩn đoán hơn bệnh
trĩ ngoại vì khối trĩ nằm
ẩn bên trong trực tràng. Ở nam giới do cơ sàn chậu chắc, trĩ nội ít sa ra ngoài
nên người bệnh chỉ đến khám lúc có biến chứng chảy máu. Ai cũng có thể mắc bệnh
trĩ nội nhưng phổ biến nhất là những người từ 28 – 50 tuổi.
Phân loại bệnh trĩ nội
Không phải tất cả các bệnh trĩ nội đều giống nhau hoặc gây ra các vấn đề
giống nhau. Các bác sĩ phân loại bệnh trĩ nội theo bốn cấp độ nghiêm
trọng sau:
- Bệnh trĩ nội độ 1:
Nếu trĩ bên trong chảy máu nhưng vẫn còn bên trong trực tràng, nó được
phân loại là trĩ độ I.
- Bệnh trĩ nội độ 2:
Một số búi trĩ nội sẽ sa ra ngoài, nghĩa là chúng bị thò ra
ngoài hậu môn. Nếu bệnh trĩ sa ra ngoài tự giảm một cách tự nhiên thì đó
là bệnh trĩ độ II.
- Bệnh trĩ nội độ 3:
Trĩ độ III bị sa và không tự giảm. Tuy nhiên, các búi trĩ này thường đáp
ứng với việc giảm thủ công, có nghĩa là chúng có thể được đẩy trở lại trực
tràng.
- Bệnh trĩ nội độ 4:
Trĩ độ IV là giai đoạn bệnh trĩ nội nặng nhất, không thể chữa
khỏi. Các búi trĩ bị sa ngay cả khi người bệnh đã nỗ lực giảm thiểu bằng
tay.
Nguyên nhân của bệnh trĩ nội
Trong một số trường
hợp, bệnh
trĩ có thể là một vấn đề không
thể tránh khỏi vì có liên quan đến quá trình lão hóa do thiếu Collagen mô vùng
hậu môn trực tràng gây dãn mạch máu trĩ, dây chằng treo trĩ, mô đệm. Bệnh trĩ
có thể phát triển bất cứ lúc nào khi có thêm áp lực lên trực tràng. Một số
nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh trĩ nội có thể bao gồm:
- Táo
bón và tiêu chảy: Những tình trạng
này đều gây áp lực cho khu vực trực tràng, hoặc do rặn quá mạnh trong
trường hợp táo bón hoặc do đi đại tiện nhiều lần khi bị tiêu chảy. Tiêu
chảy và táo bón thông thường chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống và lối sống
là có thể điều trị được, trường hợp có liên quan đến các bệnh lý khác như
hội chứng ruột kích thích (IBS) và viêm ruột (IBD) cần gặp bác sĩ chuyên
khoa.
- Mang thai và sinh
nở: Nhiều phụ nữ mắc bệnh trĩ khi mang thai, do thai nhi khi phát triển có
thể gây ra các áp lực lên các tĩnh mạch. Ngoài ra, việc căng thẳng trong
quá trình sinh nở cũng có thể dẫn đến bệnh trĩ.
- Béo phì: Những
người béo phì có nguy cơ cao mắc cả bệnh trĩ nội và trĩ ngoại vì
tăng áp lực xung quanh trực tràng và do béo phì có thể liên quan đến chế
độ ăn uống kém và lối sống ít vận động.
- Ngồi lâu: Việc ngồi
lâu có thể gây căng thẳng quá mức cho vùng trực tràng. Chính vì thế hoạt
động thường xuyên là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa bệnh trĩ và các vấn đề
sức khỏe hậu môn trực tràng khác.
Các triệu chứng bệnh trĩ nội
Các dấu hiệu bệnh trĩ nội khác nhau tùy theo mức độ nghiêm trọng
của từng giai đoạn bệnh. Ngay cả khi bệnh trĩ nội nặng hơn cũng thường không
gây đau do việc thiếu các đầu dây thần kinh ở vùng dưới trực tràng. Nếu xuất
hiện triệu chứng đau thì thường do một tình trạng liên quan gây ra, chẳng hạn
như nứt hậu môn hoặc trĩ ngoại.
Trong hầu hết các trường hợp, biểu hiện của trĩ nội thường là gây
chảy máu. Người bệnh có thể thấy máu đỏ tươi trong phân hoặc trên giấy vệ sinh
khi lau. Tuy nhiên, nếu chỉ bị chảy máu nhẹ, người bệnh sẽ khó nhận ra tình
trạng này.
Trong khi chảy máu là dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh trĩ nội, người bệnh
cũng có thể gặp phải các triệu chứng khác nếu trĩ sa ra ngoài. Điều này thường
xảy ra trong quá trình đi đại tiện và trong nhiều trường hợp, búi trĩ sẽ tự
thụt lại hoặc người bệnh có thể phải dùng tay đẩy nó vào trong. Trong trường
hợp trĩ cấp độ IV, mô trĩ vẫn bị sa ra ngoài cho dù có dùng tay can thiệp.
Điều quan trọng cần lưu ý là triệu chứng chảy máu phổ biến trong cả bệnh
ung thư đại trực tràng và bệnh trĩ nội. Vì vậy, người bệnh nên đến đến bệnh
viện để được thăm khám và chẩn đoán nếu bị chảy máu trực tràng, đặc biệt khi
triệu chứng này kèm với các dấu hiệu nghi ngờ khác.
Trĩ sa ra ngoài hậu môn có thể gây khó chịu vì ngứa và sưng tấy. Một số
người thậm chí còn bị bẩn do mô bị sa. Rất khó để biết một người bị sa búi
trĩ hay do mắc bệnh trĩ ngoại
nếu không có chẩn đoán chuyên môn của bác sĩ vì các triệu chứng của các tình
trạng này tương tự nhau. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể cùng lúc mắc cả trĩ
ngoại và sa búi trĩ.
Các phương pháp phòng ngừa bệnh trĩ nội
Không có phương pháp phòng ngừa riêng cho bệnh trĩ nội, tuy nhiên
người dân có thể áp dụng các phương pháp phòng ngừa chung cho bệnh trĩ để không
bị mắc bệnh bao gồm:
- Tăng cường chất
xơ trong chế độ ăn
- Uống đủ 2 lít
nước mỗi ngày
- Không nên ngồi
lâu. Nếu làm việc văn phòng thì nên đứng dậy đi lại mỗi 30 phút một lần
- Không nên nhịn
đại tiện; không ngồi bồn cầu lâu
- Không rặn khi đại
tiện
- Hạn chế ăn thức
ăn cay nóng, chát
- Không để táo bón
xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài
- Tránh các đồ uống
có cồn như rượu, bia; hạn chế uống nước ngọt đóng chai
- Không quan hệ
tình dục qua đường hậu môn
- Tránh các hoạt
động gây áp lực lên vùng hậu môn trực tràng như nâng tạ hoặc nâng vật nặng
Ngoài những điều nêu
trên, để phòng ngừa bệnh trĩ nội và bệnh trĩ nói chung, người dân nên
đi thăm khám sức khỏe định kỳ để được tầm soát, phát hiện bệnh sớm. Việc phát
hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời từ giai đoạn bệnh trĩ nội độ 1, 2 sẽ mang
lại hiệu quả cao hơn, thời gian hồi phục nhanh và ít tốn kém