Ảnh
minh họa
Sơ cứu người bị tụt huyết áp cần được thực hiện nhanh chóng và
đúng cách. Khi phát hiện có người bị tụt huyết áp hoặc chính bản thân có dấu hiệu
hạ huyết áp, cần thực hiện sơ cứu như sau:
1. Hỗ trợ bệnh nhân sơ cứu nhanh
Dừng ngay công việc đang làm, để người bệnh ngồi hoặc nằm xuống mặt
phẳng, nâng cao chân;
Để bệnh nhân được nghỉ ngơi yên tĩnh, nơi thoáng mát;
Cho bệnh nhân uống một ly nước có điện giải (muối), ly sữa hoặc
tách trà đường, trà gừng để giúp huyết áp dần ổn định. Nếu không có những thức
uống này, có thể uống thật nhiều nước lọc để giúp tăng thể tích tuần hoàn và chống
mất nước;
Có thể cho bệnh nhân ăn một chút socola, giúp bảo vệ thành mạch
máu, giữ huyết áp ổn định hơn;
Khi bệnh nhân đã ổn định, từ từ đỡ bệnh nhân ngồi dậy, nhắc nhở họ
cử động nhẹ tay chân trước khi ngồi dậy.
2. Liên hệ cơ sở y tế gần nhất nếu tình trạng không cải thiện
Nếu sau khi đã thực hiện các bước sơ cứu tụt huyết áp ban đầu,
nhưng tình trạng của người bệnh không cải thiện, vẫn còn các triệu chứng khó chịu
hoặc hôn mê, lú lẫn, mất thăng bằng, mất tri giác… Người thân hay người xung
quanh cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp
thời.
3. Có kế hoạch cải thiện tình trạng tụt huyết áp
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng tụt huyết áp. Do
đó, để điều trị và cải thiện chỉ số huyết áp thấp, trước tiên người bệnh cần đến
thăm khám để tìm ra nguyên nhân. Trong trường hợp tụt huyết áp là do nguyên
nhân bệnh lý, cần điều trị để kiểm soát bệnh và ngăn ngừa tụt huyết áp tiếp diễn.
Với những người huyết áp không ổn định, thường xuyên bị huyết áp
thấp hoặc huyết áp cao bất thường, cần theo dõi thường xuyên tại nhà. Song song
với việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, cần xây dựng kế hoạch giúp cải
thiện tình trạng tụt huyết áp bằng cách:
Có chế độ ăn uống khoa học: Các thói quen như bỏ bữa, ăn không
đúng giờ, thiếu hụt dinh dưỡng… có thể khiến huyết áp bị tụt bất ngờ. Do đó, cần
thay đổi những thói quen ăn uống này. Đồng thời, đảm bảo bổ sung đủ những dưỡng
chất cần thiết, ưu tiên ăn rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, các loại
cá béo tốt cho sức khỏe tim mạch.
Uống đủ nước: Đảm bảo uống nước thường xuyên, đủ lượng nước cơ thể
cần mỗi ngày, khoảng 1,5-2 lít. Nếu hoạt động ngoài trời gây mất nước, cần bổ
sung thêm nước và muối khoáng để tránh mất nước và hạ huyết áp.
Tập thể dục đều đặn: Các bài tập phù hợp giúp phòng ngừa hạ huyết
áp như đi bộ, đạp xe, yoga, chạy bộ… Lưu ý mức độ tập luyện cần phù hợp với
tình trạng sức khỏe và nên duy trì tập đều đặn để đạt hiệu quả tốt.
Lối sống lành mạnh: Nên sắp xếp thời gian sinh hoạt điều độ, cân bằng
giữa công việc và thời gian nghỉ ngơi, tránh căng thẳng quá mức. Dành thời gian
nghỉ ngơi và thư giãn.
Các bước xử
trí tụt huyết áp
Diễn biến xấu nhất ở hạ huyết áp là gây thiếu máu nuôi dưỡng cho
não, dẫn đến đau đầu, đột quỵ hoặc biến chứng thần kinh sau này. Bác sĩ Tim mạch
hướng dẫn các bước xử trí sơ cứu bệnh nhân khi bị tụt huyết áp nên làm gì như
sau:
1. Ngồi xuống hoặc nằm kê cao chân
Đầu tiên, kiểm tra người bệnh có còn thở và nhịp tim ổn định hay
không;
Nếu không có nhịp tim, cần bắt đầu hô hấp nhân tạo;
Nếu nhịp tim ổn định, đặt người bệnh nằm ngửa;
Nâng chân cách mặt đất khoảng 30cm để dồn máu từ chân về tim, sau
đó cung cấp cho não. Nếu người bệnh bị thương tích trên đầu, cổ hoặc lưng, cần
tránh bước này.
Đảm bảo người bệnh đủ ấm;
Quan sát hơi thở và nhịp tim của người bệnh.
2. Uống trà gừng, nước muối, nước lọc
Cho người bệnh uống trà gừng ấm, nước chè đặc, cà phê để hỗ trợ
nâng huyết áp. Có thể dùng socola hoặc đồ ăn có nhiều muối để thay thế. Trường
hợp không có sẵn những thức uống này, cho người bệnh uống 2 cốc nước ấm tương
đương 500ml sẽ giúp tăng khối lượng dịch trong cơ thể, nhờ đó nâng huyết áp.
3. Bấm huyệt và vuốt trán cho bệnh nhân
Dùng tay day vào huyệt thái dương ở trên trán với mức độ mạnh dần,
thực hiện từ 20-25 vòng; Day vào huyệt
phong trì ở sau gáy tương ứng vị trí giữa hai khối cơ gần u xương sau đầu.
Ngoài ra, có thể dùng hai ngón tay vuốt từ vùng giữa trán đến huyệt
thái dương từ 20-30 lần.
4. Cho bệnh nhân sử dụng thuốc điều trị huyết áp thấp
Nếu bệnh nhân có thuốc điều trị hạ huyết áp như coramin, heptamyl…
có thể cho uống ngay lập tức theo đúng liều lượng quy định.
5. Theo dõi và cho bệnh nhân nghỉ ngơi đến khi hồi phục
Sau khi thực hiện các bước sơ cứu và cho người bệnh uống thuốc hạ
huyết áp, cần để người bệnh nằm nghỉ ngơi thêm cho đến khi khỏe hẳn. Trong thời
gian đó, cần theo dõi sát huyết áp, nhịp tim của người bệnh cũng như các dấu hiệu
bất thường khác trên cơ thể. Nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất
để thăm khám, tìm nguyên nhân gây tụt huyết áp và điều trị sớm.
Biện pháp
phòng ngừa tình trạng tụt huyết áp
Hầu hết mọi người đều không biết rằng bản thân bị huyết áp thấp.
Tuy nhiên, nếu có triệu chứng, thì vẫn có thể được kiểm soát tại nhà và khắc phục
tụt huyết áp quay trở lại bằng các cách:
1. Thực hành chế độ dinh dưỡng khoa học
Một số thói quen xấu trong chế độ ăn uống như bỏ bữa, nhất là bữa
ăn sáng, ăn không đúng giờ giấc, ăn uống quá kiêng khem khiến cơ thể thiếu hụt
dinh dưỡng… có thể gây tụt huyết áp đột ngột. Do đó, để phòng ngừa tụt huyết áp
quay trở lại, người bệnh cần điều chỉnh lại chế độ dinh dưỡng khoa học.
2. Tăng lượng nước uống
Lượng chất lỏng tăng lên có thể làm tăng lượng máu giúp tăng huyết
áp. Nó cũng có thể ngăn ngừa tình trạng mất nước, nguyên nhân gây ra huyết áp
thấp. Ngoài ra, nước còn chứa nhiều khoáng chất khác nhau như kali giúp lấy lại
áp suất bình thường ngay lập tức. Ngoài nước lọc, người bị huyết áp thấp có thể
uống trà xanh, sữa hạnh nhân…
3. Tập thể dục đều đặn
Việc vận động đều đặn khoảng 5 ngày trong tuần không chỉ giúp nâng
cao sức khỏe tổng thể, mà còn tăng cường sức mạnh cho trái tim. Tập thể dục thường
xuyên giúp giữ cho thành mạch được đàn hồi, đảm bảo lưu thông máu, giúp huyết
áp luôn được ổn định.
4. Chế độ sinh hoạt điều độ
Ngủ nghỉ đúng giờ;
Tránh thức khuya;
Tránh làm việc quá áp lực, căng thẳng;
Hoạt động vừa sức;
Dành thời gian để thư giãn tinh thần;
Tránh thay đổi tư thế đột ngột, nhất là từ tư thế đang ngồi hoặc nằm
bất ngờ đứng dậy./.
Gia Hân