Viêm đại tràng là tình trạng viêm
niêm mạc đại tràng. Viêm đại tràng có thể do nhiễm trùng, bệnh viêm đường ruột
(IBD), thiếu máu, phản ứng dị ứng hoặc viêm đại tràng vi thể. Viêm đại tràng mạn
tính thường là tình trạng kéo dài suốt đời và hiện nay vẫn chưa có cách chữa trị
dứt điểm mà chỉ có các lựa chọn điều trị để giúp kiểm soát tình trạng bệnh.
Nguyên nhân của bệnh viêm đại tràng
Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh
viêm đại tràng nhưng phần lớn là do chế độ ăn uống không điều độ, thiếu
khoa học như đồ ăn thức uống mất vệ sinh, đồ ăn ôi thiu, khó tiêu, gây hại cho
niêm mạc đại tràng; có giun sống ký sinh trong ruột; chế độ sinh hoạt không hợp
lý như làm việc liên tục không được nghỉ ngơi, gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Tuy
nhiên không phải viêm đại tràng nào cũng có nguyên nhân rõ ràng, đôi khi không
xác định được nguyên nhân cụ thể.
Đối tượng dễ mắc bệnh viêm đại tràng
Các yếu tố nguy cơ
khác nhau có liên quan đến từng loại viêm đại tràng. Ví dụ như nguy cơ mắc bệnh
Crohn và viêm loét đại tràng (UC) cao hơn nếu ở độ tuổi từ 15 – 30 (phổ biến nhất)
hoặc 60 – 80, là người gốc Do Thái hoặc da trắng, tiền sử gia đình có người bị
UC, hút thuốc là, sử dụng thuốc ngừa thai hoặc giảm đau NSAID.
Nguy cơ mắc viêm đại
tràng giả mạc (PC) cao hơn đối với người dùng thuốc kháng sinh dài hạn, đang nằm
viện, đang được hóa trị, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, người cao tuổi, đã từng
mắc PC trước đây.
Nguy cơ mắc viêm đại tràng do thiếu máu
cục bộ (IC) cao hơn đối với người trên 50 tuổi, đang mắc bệnh tim hoặc có nguy
cơ mắc bệnh suy tim, huyết áp thấp, đã được phẫu thuật bụng…
Triệu chứng viêm đại tràng
- Triệu chứng viêm đại tràng mãn tính: Triệu chứng
tùy thuộc nguyên nhân gây viêm đại tràng. Người bệnh thường có các biểu hiện
như đau bụng kéo dài ở nửa khung đại tràng trái và hai hố chậu, cơn đau
thường giảm khi đã đi đại tiện; Phân bất thường chủ yếu là phân lỏng và đi
nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, cũng nhiều trường hợp táo bón, phân lẫn
máu hoặc nhầy; cơ thể mệt mỏi, suy nhược, sụt cân.
- Triệu chứng viêm đại tràng cấp tính: Người bệnh bị
đau quặn thắt bụng dưới, dọc theo khung đại tràng, có cảm giác đầy hơi,
chướng bụng; rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất là tiêu chảy, phân có thể kèm
máu, đi nhiều lần trong ngày; chán ăn, mệt mỏi, có thể kèm sốt nhẹ.
Các biến chứng của viêm đại tràng
Viêm đại tràng có thể
gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, làm tăng tỷ lệ bệnh tật
và tử vong, thường gặp ở bệnh nhân viêm loét đại tràng và bệnh crohn. Các biến
chứng như: chít hẹp đại tràng, rò ruột, áp xe đại trực tràng, thủng ruột hoặc
phình đại tràng nhiễm độc. Viêm loét đại tràng lâu ngày còn tăng nguy cơ phát
triển ung thư ruột làm tăng tỉ lệ tử vong. Ngoài ra, các biến chứng ngoài đường
tiêu hóa có thể gặp như: loãng xương, tình trạng tăng đông, thiếu máu, sỏi mật,
loét áp tơ, viêm đường mật xơ hóa nguyên phát, viêm khớp…
Cách phòng ngừa bệnh viêm đại tràng
Chế độ ăn uống có vai
trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh viêm đại tràng. Người bệnh nên hạn
chế đồ ăn chế biến sẵn trong siêu thị, những thức ăn nhanh, thức ăn nhiều dầu mỡ,
chất béo, thực phẩm chứa cafein, đồng thời tránh xa rượu, bia và thuốc lá. Thay
vào đó, người dân nên uống nhiều nước, dùng thực phẩm ít chất béo; tăng cường
chất xơ trong chế độ ăn, đồng thời tránh căng thẳng, stress; nên vận động mỗi
ngày. Ngoài ra, người dân nên khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh tật, phát
hiện và điều trị sớm bệnh viêm đại tràng.