Ảnh minh họa

Viêm phổi thùy ở trẻ em là bệnh nhiễm trùng cấp tính chủ yếu do vi khuẩn gây ra. Bệnh có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nên việc nhận biết bệnh sớm và điều trị, cũng như chủ động phòng tránh là cách hữu hiệu nhất để bảo vệ sức khỏe.

Viêm phổi thùy ở trẻ em là gì?

Viêm phổi thùy ở trẻ em là bệnh lý xảy ra khi các mô phổi bị viêm nhiễm, bao gồm túi phế nang, ống phế nang và tiểu phế quản. Gây ảnh hưởng tới một hoặc cả hai bên phổi. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên do sức đề kháng của trẻ em còn kém nên có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Viêm phổi thùy có thể gây viêm và tắc nghẽn ở một hoặc nhiều phần của thùy phổi. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến viêm nhiễm cấp tính toàn bộ phổi và gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng với hệ hô hấp, hệ miễn dịch cùng nhiều cơ quan khác.

Nguyên nhân chính gây viêm phổi thùy ở trẻ em

- Vi khuẩn: Các vi khuẩn thường gặp gây viêm phổi thùy: phế cầu (Streptococcus pneumoniae), vi khuẩn tụ cầu , liên cầu (Streptococcus spp).

- Virus: Các loại virus cũng có thể gây bệnh viêm phổi thùy ở trẻ em như virus sởi, cúm, ho gà,, virus hợp bào hô hấp (RSV), Adenovirus…

- Ký sinh trùng: Một số nấm, ký sinh trùng trong môi trường cũng có thể gây viêm phổi thùy ở trẻ em.

Triệu chứng thường gặp của viêm phổi thùy ở trẻ em

Viêm phổi thùy ở trẻ em tiến triển qua ba giai đoạn chính, mỗi giai đoạn có các triệu chứng đặc trưng như sau:

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn đầu của viêm phổi thùy thường có dấu hiệu khá mờ nhạt, không rõ ràng, khó nhận biết triệu chứng ở trẻ, bao gồm:

- Trẻ có thể than bị đau tức ngực hay quấy khóc nhiều.

- Sốt cao đột ngột, nhiệt độ tăng cao nhanh chóng, có thể đạt từ 38 - 40°C khiến trẻ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, lờ đờ,...

- Ho khan, ho nhiều nhưng không có đờm, có thể ho nặng kèm theo đau ngực.

- Trẻ gặp khó khăn trong việc hít thở, thở nhịp yếu.

- Một số trẻ có thể gặp triệu chứng sớm về tiêu hóa như: Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy,...

- Trong một số trường hợp nghiêm trọng, sốt cao có thể gây ra các cơn co giật toàn thân.

Giai đoạn toàn phát

- Sau khoảng 2-3 ngày nhiễm bệnh, từ khi các triệu chứng khởi phát, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn toàn phát với những triệu chứng nghiêm trọng hơn như:

- Sốt cao liên tục ở mức từ 39 - 40°C, thậm chí không giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt.

- Trẻ mệt mỏi, yếu ớt, có thể quấy khóc nhiều hơn bình thường.

- Trẻ không muốn ăn uống, nôn mửa nhiều lần và có dấu hiệu giảm cân, mất nước.

- Nhiều trẻ bị đau bụng, bụng chướng và đi ngoài.

- Ho khan và ho có đờm, cơn ho dài hơn đi kèm đờm đặc màu gỉ sắt, vàng xám cho thấy tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.

- Khó thở, thở rút lõm lồng ngực.

- Tình trạng mất nước dẫn đến khô môi, môi tím tái, nước tiểu ít hơn và có màu vàng sẫm.

Giai đoạn lui bệnh

Ở giai đoạn này, khi đã được điều trị kịp thời, triệu chứng bệnh sẽ dần giảm bớt và hồi phục:

- Sốt ít hơn, bắt đầu hạ nhiệt, thân nhiệt dần ổn định ở mức bình thường.

- Nước tiểu nhiều hơn, có màu sáng hơn, môi hồng hào.

- Trẻ sẽ có cảm giác đói, dần ăn ngon miệng hơn, ít quấy khóc hơn.

- Ho giảm, đờm loãng và ít hơn, còn ít hoặc không còn triệu chứng nôn trớ.

- Các triệu chứng như khó thở và đau tức ngực giảm dần, trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.

Phương pháp điều trị viêm phổi thùy ở trẻ em

Việc điều trị viêm phổi thùy ở trẻ em cần phù hợp với từng tình trạng bệnh, hướng đến mục tiêu là giảm thiểu biến chứng và giúp trẻ hồi phục nhanh chóng. Phương pháp điều trị sẽ bao gồm:

Ở giai đoạn khởi phát

- Sử dụng thuốc hạ sốt, thuốc giảm ho, hỗ trợ tiêu hóa,... giảm các triệu chứng khó chịu.

- Bù nước và điện giải cho trẻ với nước ấm, nước ép hoa quả hoặc các dung dịch điện giải để hỗ trợ cơ thể.

- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, ưu tiên chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa và dễ ăn như súp, cháo dinh dưỡng,...

Điều trị cho trẻ ở giai đoạn toàn phát

Khi bệnh viêm phổi thùy đã chuyển sang giai đoạn toàn phát với các triệu chứng trầm trọng hơn, cần áp dụng các phương pháp điều trị nhằm kiểm soát triệu chứng và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Cụ thể như sau:

- Dùng thuốc kháng sinh, để điều trị các nhiễm trùng do vi khuẩn.

- Dùng thuốc hạ sốt và giảm đau, cho trẻ mặc quần áo mỏng, chườm ấm,... để điều hòa thân nhiệt và giúp trẻ bớt khó chịu.

- Trẻ bị mất nước nhiều có thể cần truyền dịch và bổ sung nước và điện giải.

- Làm sạch đờm trong phổi với các loại thuốc giảm ho và tiêu đờm theo chỉ định của bác sĩ, có thể kết hợp các biện pháp vật lý như vỗ rung giúp đẩy đờm ra ngoài.

- Trong một số trường hợp nghiêm trọng, trẻ khó khăn khi hô hấp có thể được chỉ định sử dụng liệu pháp oxy để duy trì mức oxy cần thiết cho cơ thể, giúp giảm tình trạng khó thở và cải thiện tình trạng sức khỏe./.     

Minh Đức (t/h)