Ảnh minh họa
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc điều hòa các chức năng sinh học của cơ thể. Tuy nhiên, hiện nay rối loạn tuyến giáp đang trở thành vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều người trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Việc nắm vững kiến thức về rối loạn tuyến giáp sẽ giúp mỗi người chủ động phát hiện và phòng tránh căn bệnh này, góp phần bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rối loạn tuyến giáp bao gồm các tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) hoặc hoạt động kém (suy giáp), cũng như các rối loạn về cấu trúc như bướu giáp hoặc ung thư tuyến giáp. Biểu hiện của rối loạn tuyến giáp rất đa dạng, tùy thuộc vào loại bệnh. Cường giáp thường gây ra các triệu chứng như tim đập nhanh, hồi hộp, mất ngủ, giảm cân không rõ nguyên nhân, trong khi suy giáp lại khiến cơ thể mệt mỏi, tăng cân, da khô và cảm giác lạnh. Theo các chuyên gia y tế, việc nhận biết sớm các dấu hiệu trên là rất quan trọng để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Thực trạng rối loạn tuyến giáp được báo cáo khá phổ biến. Theo nghiên cứu của WHO và Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, khoảng 5-10% dân số trưởng thành bị các dạng rối loạn tuyến giáp, trong đó phụ nữ và người cao tuổi chiếm tỷ lệ cao hơn. Các báo cáo cũng cho rằng tình trạng thiếu hụt i-ốt trong chế độ ăn uống là nguyên nhân chính gây bướu cổ, trong khi các rối loạn tự miễn cũng là nguyên nhân phổ biến của suy giáp và cường giáp. Tỷ lệ mắc bệnh tuyến giáp đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở những vùng đô thị với lối sống hiện đại và áp lực công việc cao.
Nguyên nhân của rối loạn tuyến giáp rất đa dạng. Thiếu i-ốt là yếu tố phổ biến nhất, bởi i-ốt là thành phần thiết yếu để tuyến giáp sản xuất hormone. Ngoài ra, các bệnh tự miễn như viêm giáp Hashimoto hoặc bệnh Basedow gây ra sự mất cân bằng hormone. Các yếu tố di truyền, stress kéo dài, dùng thuốc ảnh hưởng đến tuyến giáp hoặc tiếp xúc với chất phóng xạ cũng là nguyên nhân thường gặp. WHO khẳng định, hiểu rõ các nguyên nhân này giúp người dân chủ động phòng tránh và hỗ trợ điều trị hiệu quả.
Để phòng tránh rối loạn tuyến giáp, người dân cần thực hiện một số biện pháp thiết thực và dễ áp dụng. Đầu tiên, bổ sung đủ i-ốt thông qua việc sử dụng muối i-ốt trong chế độ ăn hàng ngày là cách đơn giản và hiệu quả nhất. Nên ăn nhiều hải sản, trứng, sữa và các thực phẩm giàu i-ốt tự nhiên. Thứ hai, duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, hạn chế căng thẳng kéo dài, nghỉ ngơi đủ giấc để giúp ổn định hệ miễn dịch và chức năng tuyến giáp. Thứ ba, tránh tự ý sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp.
Ngoài ra, người dân nên chủ động khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có các dấu hiệu nghi ngờ rối loạn tuyến giáp như mệt mỏi, thay đổi cân nặng, rối loạn nhịp tim, hoặc bướu cổ. Việc phát hiện sớm sẽ giúp bác sĩ có hướng xử trí kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm như suy giáp nặng, cường giáp hoặc ung thư tuyến giáp. WHO cũng khuyến cáo người dân nên tham gia các chương trình tầm soát tuyến giáp khi có nguy cơ cao để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Rối loạn tuyến giáp là vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ do ảnh hưởng sâu rộng đến chất lượng cuộc sống. Việc nắm vững kiến thức về bệnh và thực hiện các biện pháp phòng tránh đơn giản, thiết thực sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe toàn diện, góp phần xây dựng cộng đồng khỏe mạnh hơn.
Khánh Huyền (t/h)