Rối
loạn chuyển hóa lipid máu là một bệnh lý nguy hiểm và có thể để lại nhiều biến
chứng bệnh như viêm tụy, xơ vữa động mạch. Việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
khi bị rối loạn chuyển hóa lipid máu có vai trò quan trọng trong việc điều trị,
đồng thời hạn chế một số biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra với người bệnh.
Ảnh minh họa
1. Rối loạn
chuyển hóa lipid máu là gì?
Lipid
máu là một thành phần quan trọng trong cơ thể con người, chúng có vai trò giúp
cơ thể phát triển bình thường, khỏe mạnh. Theo đó, rối loạn chuyển hóa lipid máu được định nghĩa khi có một hoặc có nhiều rối loạn
sau: tăng triglyceride máu, tăng cholesterol toàn phần trong máu, tăng
LDL-cholesterol (cholesrol xấu) hoặc giảm HDL-cholesterol (cholesterol tốt).
Tuy nhiên, nếu rối loạn chuyển hóa lipid máu kéo dài có thể gây xơ vữa động mạch,
hẹp mạch máu và là tác nhân chính gây ra các bệnh lý tim mạch.
Thực
tế, rối loạn chuyển hóa lipid máu không có một biểu hiện bất thường nào, bệnh
chỉ được phát hiện thông qua các xét nghiệm máu. Các triệu chứng của xơ vữa động mạch cũng diễn biến âm thầm nên
người bệnh rất khó phát hiện.
2. Chế độ
ăn cho người rối loạn chuyển hóa lipid máu
2.1 Các thực phẩm
được khuyến cáo cho người rối loạn chuyển hóa lipid máu
- Ngũ cốc chế biến
thô: bánh mì đen, gạo thô,...
- Sữa không béo.
- Thịt nạc hoặc
thịt gia cầm không da, cá béo, ăn tối thiểu 2 lần/tuần.
- Các loại hạt
có dầu như lạc, hạt dẻ vừng, bí ngô,...
- Dầu thực vật
không bão hòa: dầu hướng dương, dầu ô liu, dầu đậu nành,...
- Tỏi: Tỏi
có tác dụng làm tăng HDL-Cholesterol, giảm cholesterol, triglyceride,
LDL-Cholesterol máu và dự phòng bệnh xơ vữa động mạch, ngăn chặn quá trình hình
thành cục máu đông.
- Hành
tây: Hành tây có tác dụng giảm cholesterol trong máu, đồng thời cải thiện
tình trạng xơ vữa động mạch.
- Đậu
tương: Có tác dụng làm cholesterol máu, đặc biệt là giảm nồng độ
LDL-cholesterol. Đậu tương và các chế phẩm từ đậu tương rất tốt cho bệnh nhân rối
loạn lipid máu.
- Dưa leo: Dưa
leo chứa rất nhiều chất xơ có tác dụng cải thiện tiêu hóa, tăng đào thải và giảm
hấp thu cholesterol hiệu quả.
- Rong biển: chứa
nhiều iod và magie, có tác dụng ngăn ngừa hình thành mảng lắng đọng cholesterol
thành mạch.
- Ớt: Ớt có
hàm lượng vitamin C cao, có tác dụng cải thiện vi tuần hoàn của cơ thể, làm giảm
lượng cholesterol máu.
- Súp
lơ: Có hàm lượng chất xơ rất cao, giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là
flavonoid. Đây là một chất làm sạch lòng mạch, có khả năng tiêu trừ cholesterol
lắng đọng trên thành mạch, ngăn chặn ngưng tập tiểu cầu, giảm nguy cơ mắc các bệnh
lý tim mạch.
- Mướp đắng: giàu
vitamin B1, vitamin C và nhiều loại khoáng chất, giúp giảm mỡ máu và nâng cao sức
đề kháng của cơ thể.
- Mầm đậu xanh:
Mầm đậu xanh có chứa nhiều vitamin C, chất xơ,... các dưỡng chất này đều có lợi
trong việc loại trừ chất thải trong cơ thể, làm giảm cholesterol máu, đồng thời
làm giảm sự lắng đọng cholesterol ở thành động mạch.
- Cà rốt: Cà rốt
rất giàu beta-carotene và các loại vitamin, chất xơ, khoáng chất. Vì thế, cà rốt
rất tốt cho người mắc bệnh mạch vành, giảm mỡ máu và hạ huyết áp.
2.2 Các loại thực
phẩm không được khuyến cáo
- Mỡ, nội tạng động
vật, da, gạch cua, gạch tôm.
- Sữa béo nguyên
kem, sữa đặc.
- Lòng đỏ trứng,
phô mai, bơ...
- Thịt gia cầm
chưa loại bỏ da.
- Các loại bánh
ngọt, bánh mặn làm từ lòng đỏ trứng và có chứa mỡ bão hòa.
- Hạn chế đường,
mật, đồ ngọt.
- Đồ ăn chế biến
sẵn nhiều chất béo như phô mai, xúc xích, thịt nguội,...
- Dầu mỡ chứa
nhiều chất béo bão hòa.
Ngoài
ra, người bệnh nên hạn chế các loại đồ ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, mì
ăn liền. Nên bỏ thuốc lá, hạn chế tối đa sử dụng rượu bia và các chất kích
thích. Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để rèn luyện sức khỏe và duy trì
cân nặng phù hợp./.
Minh Đức (t/h)